ФИНТЕХ «ҚАЗАҚСТАН ҚАУЫМДАСТЫҒЫ» ЗТБ Қарызды өндіріп алу бойынша сотқа дейінгі жұмыстардың салалық стандарттары
1. Қолданылатын ұғымдар, нормативтік актілер
Бұл стандарттар «Коллекторлық қызмет туралы» Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 6 мамырдағы № 62-VI Заңына (бұдан әрі – Заң) сәйкес әзірленген және келесі мақсаттарды көздейді:
– қарыз шарты бойынша міндеттемелерді сотқа дейін орындау процесін реттеу;
– осы Стандарттардың мақсаттарына қол жеткізу үшін қолданылатын әдістер мен құралдардың Қазақстан Республикасының заңнамасына және ратификацияланған халықаралық ережелерге сәйкестігін қамтамасыз ету;
– «Қазақстан ФинТех Ассоциациясы» ЗТБ барлық қатысушыларын сотқа дейінгі жинау процесін үйлестіру.
Осы құжатта келесі негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) қарыз шарты бойынша берешек (бұдан әрі – борыш) – борышкердің кредитордың алдындағы қарыз шарты бойынша негізгі борышты, сыйақыны, комиссияларды, тұрақсыздық айыбын (айыппұлды, өсімпұлды) төлеу жөніндегі міндеттемелері;
2) борышкер – қарыз шарты бойынша мiндеттемелердi орындамауға немесе тиiсiнше орындамауға жол берген жеке тұлға;
3) сотқа дейінгі инкассо жөніндегі маман (бұдан әрі – маман) – қарыз шарты бойынша міндеттемелерді сотқа дейін реттеу жөніндегі маман;
4) сотқа дейінгі өндіріп алу – сотқа дейінгі өндіріп алу жөніндегі маманның берешекті сотқа дейін өндіріп алуға және реттеуге, сондай-ақ берешекке қатысты ақпаратты жинауға бағытталған қызметі;
5) кредитор – борышкерге берешек бойынша талап қою құқығы бар ұйым; 6) коллекторлық агенттік – коллекторлық агенттіктердің тізіліміне енгізілген коммерциялық ұйым болып табылатын заңды тұлға.
2. Жалпы мәліметтер
Бұл құжат онлайн төлем күні несие қызметтерін ұсынатын компанияларда мерзімі өткен берешекпен жұмыс істеу ережелері мен стандарттарын ұйымдастыруға арналған. Кредиторлар өз қызметкерлерінің көмегімен де, коллекторлық агенттіктерді тарта отырып, борышкерлермен сотқа дейінгі жұмысты жүргізуге құқылы.
3. Қарызды өндіріп алу бойынша сотқа дейінгі жұмыстардың стандарттары
3.1. Борышкермен өзара әрекеттесу тәсілдері:
Кредитор борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) қарыз шарты бойынша кредитормен міндеттемелер бойынша байланысты үшінші тұлғамен:
- телефон арқылы сөйлесу;
- жеке кездесулер;
- борышкерге жіберілген жазбаша (пошталық) хабарламалар;
- ұялы байланыс арқылы мәтіндік, дауыстық және басқа хабарламалар;
интернет арқылы.
3.2. Борышкермен өзара әрекеттесу ережелері:
3.2.1. Борышкермен алғашқы өзара әрекеттесу кезінде Кредитор мынаны хабарлауға міндетті:
- Несие беруші компанияның атауы;
- Несие беруші компанияның орналасқан жері;
- өзара іс-қимылды жүзеге асыратын маманның лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты;
- қарыз құрылымы, қарыз шартында көзделген мерзімі өткен және ағымдағы негізгі борыш сомаларының қалдығы, сыйақы, комиссиялар, тұрақсыздық айыбы (айыппұл, өсімақы);
- Борышкердiң қарыз шартында, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауапкершiлiгi мен өзге де мiндеттемелерi, сондай-ақ қарыз шартында көзделген мiндеттемелердi орындамау немесе тиiсiнше орындамау салдары туралы;
Осы тармақшада көзделмеген және коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпия болып табылмайтын өзге де мәліметтер Борышкерге оның сұрау салуы бойынша ғана хабарланады.
3.2.2. Борышкермен өзара әрекеттесу кезінде Кредитор келесі уақыттық және сандық шектеулерді сақтауға міндетті:
- Борышкердің тұрғылықты жері немесе орналасқан жері бойынша не Борышкердің тіркелген жері бойынша жұмыс күндері сағат 8.00-ден 21.00-ге дейінгі кезеңде өзара іс-қимыл жасау, егер Кредитор осы Шартпен белгіленген мерзімде өзара әрекеттесудің басқа мерзімін ұсынбаса, осы тармақшаны Борышкер Кредитормен жеке сөйлескенде айқындайды;
- Аптасына үш реттен жиі емес және жұмыс күндері сағат 8.00-ден 21.00-ге дейін бір реттен жиі емес Кредитордың бастамасы бойынша борышкердің тұрғылықты жері немесе орналасқан жері бойынша, не тіркелген жері бойынша жеке байланыста өзара әрекеттесуге; Кредитордың (филиалдың, өкілдіктің) орналасқан жері бойынша үй-жайы;
- Несие берушінің бастамасы бойынша телефон арқылы сөйлесу арқылы жұмыс күндері сағат 8.00-ден 21.00-ге дейінгі кезеңде үш реттен жиі емес өзара әрекеттесуге;
- Коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерді қоспағанда, борышкердің талап етуі бойынша коллекторлық агенттіктің берешек бойынша коллекторлық қызметті жүзеге асыруға өкілеттігін растайтын мәліметтер мен құжаттардың көшірмелерін беруге; Сотқа дейінгі берешекті өндіріп алу коллекторлық агенттікке өткен жағдайда Қазақстан;
борышкерден және (немесе) оның өкілінен және (немесе) үшінші тұлғалардан алынған құжаттар мен мәліметтердің, қарыз құпиясының, коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияның, борышкердің жеке деректерінің сақталуын қамтамасыз етуге; және (немесе) оның өкілі және (немесе) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, үшінші тұлғалар.
3.2.3. Борышкермен және (немесе) оның өкілімен өзара әрекеттесу кезінде Кредитор:
- Кредитордың (филиалдың, өкілдіктің) оның орналасқан жеріндегі үй-жайында аудио немесе бейнежабдықты пайдалана отырып, өзара іс-қимыл процесін жазуға;
Коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияға жататын мәліметтерді қоспағанда, Борышкердің талап етуі бойынша Кредитордың берешекті сотқа дейін өндіріп алуды жүзеге асыру жөніндегі өкілеттіктерін растайтын мәліметтер мен құжаттардың көшірмелерін беруге.
3.2.4. Борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасау кезінде Кредиторға мынадай адал емес әрекеттерді жасауға тыйым салынады:
- Борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) үшінші тұлғамен осы құжаттың 3.1-тармағында көзделмеген өзге де өзара іс-қимыл әдістерін қолдануға;
- 3.2 тармағының 3.2.2 тармақшасында көзделген талаптарды бұзу. осы құжат;
- Несие беруші өзара іс-қимыл жасайтын тұлғаның ар-намысына, қадір-қасиетіне және іскерлік беделіне нұқсан келтіретін ақпаратты таратуға немесе осы тұлғаның мүдделеріне мүліктік зиян келтіруі мүмкін ақпаратты жария етуге;
- Несие беруші өзара іс-қимыл жасайтын адамның құқықтары мен бостандықтарына нұқсан келтіретін, оның өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін, сондай-ақ осы адамға мүліктік және өзге де зиян келтіруі мүмкін заңсыз әрекеттер жасауға;
- борышкерге және (немесе) оның өкіліне және (немесе) үшінші тұлғаларға күш қолдану немесе мүлкін жою немесе бүлдіру қорқыту, қорлау, алаяқтық, жалғандық жасау, бопсалау арқылы борышкерді қарыз шарты бойынша міндеттемелерді орындауға мәжбүрлеу арқылы қысым көрсету;
- өзара іс-қимыл жүргізілетін тұлғаны қарыздың мөлшеріне, сипатына және негіздеріне қатысты жаңылыстыруға;
- қарызды ақшадан басқа мүлікпен өтеуді талап ету;
Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, борышкерден және (немесе) оның өкілінен және (немесе) үшінші тұлғалардан алынған коммерциялық немесе Қазақстан Республикасының заңдарымен қорғалатын өзге де құпияны жария етуге.
3.3. Борышкермен жұмыс істейтін қызметкерлерге қойылатын талаптар
Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білімі жоқ қызметкерлердің Борышкермен және (немесе) оның өкілімен және (немесе) қарыз шарты бойынша Кредитормен міндеттемелері бойынша байланысты үшінші тұлғамен өзара іс-қимыл жасауға рұқсат етілмейді. Сондай-ақ келесі қызметкерлерге рұқсат етілмейді:
- алынбаған немесе өтелмеген соттылығы бар немесе қылмыстық қудалауға жататын немесе тартылған (Қылмыстық іс жүргізу кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларының негізінде қылмыстық қудалау тоқтатылған адамдарды қоспағанда Қазақстан Республикасы) жеке адамға, отбасына және кәмелетке толмағандарға, адам мен азаматтың конституциялық және өзге де құқықтары мен бостандықтарына, конституциялық құрылыс пен мемлекеттің қауіпсіздігіне, меншікке, қоғамдық қауіпсіздік пен қоғамдық тәртіпке, халықтың денсаулығы мен имандылығына қарсы қылмыстық құқық бұзушылықтар үшін. , бейбітшілік пен адамзат қауіпсіздігі, коммерциялық және басқа да ұйымдарда қызмет ету мүдделері, мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделері, сот төрелігі және жазаларды орындау тәртібі, басқару тәртібі, экономикалық қызмет, ақпарат және коммуникациялар, сондай-ақ әскери қылмыстық құқық бұзушылықтар;
- психоневрологиялық, туберкулезге қарсы, наркологиялық диспансерлерде есепте тұрған;
- мемлекеттік қызметтен немесе арнаулы және құқық қорғау органдарынан теріс себептер бойынша босатылған, егер жұмыстан шығарылған күннен бастап үш жыл өтпесе;
Заңның 5-бабында көзделген талаптарды бұзғаны үшін коллекторлық агенттіктен босатылған.
3.4. Сотқа дейінгі қарызды реттеу рәсімінің ерекшеліктері
3.4.1. Борышкер және (немесе) оның өкілі Кредитор оларды (оны) хабардар еткен күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде қарыз шартының талаптарын өзгерту туралы жазбаша өтінішпен Кредиторға жүгінеді. Жазбаша өтініште қарыздың пайда болу себептері туралы мәліметтер, оның қарыз шартының талаптарын өзгерту туралы өтінішін айқындайтын басқа да расталған мән-жайлар (фактілер) ашылады, сондай-ақ білімі, кірістері мен шығыстарының деңгейі, отбасы құрамы (мүшелері) туралы сенімді ақпарат беріледі. , тұрғылықты жері, мүліктің болуы, Несие берушінің жазбаша өтінішті қарауы және борышкердің қарыз шарты бойынша міндеттемелерін орындау үшін меншікті қаражатының жеткіліктілігін анықтау үшін қажетті басқа да мәліметтер.
3.4.2. Кредитор Борышкердiң жазбаша өтiнiшiн алған күннен кейiн күнтiзбелiк он бес күн iшiнде қарыз шартын өзгерту үшiн ұсынылған талаптарды қарайды және Борышкерге мыналар туралы жазбаша хабарлайды:
- қарыз шартына ұсынылатын өзгерістермен келісу;
- олардың қарыз шартының талаптарын өзгерту туралы ұсыныстары;
мұндай бас тарту себептеріне дәлелді негіздеме көрсете отырып, қарыз шартының талаптарын өзгертуден бас тарту.
3.4.3. Борышкерге қатысты сотқа дейінгі іс жүргізу кезеңінде Кредитор оның берешегін өндіріп алу туралы сотқа талап қоюға құқығы жоқ.
3.5. Борышкердің құқықтары мен міндеттері
3.5.1. Борышкердің құқығы бар:
- Кредитордан берешекті сотқа дейін өндіріп алуды және реттеуді жүзеге асыратын коллекторлық агенттік, оның орналасқан жері, оның дербес деректері бар-жоғы, берешектің мөлшері мен құрылымы туралы ақпаратты алуға;
- талаптарға толық немесе ішінара, оның ішінде сот тәртібімен дау айту;
- қарызыңыз туралы ақпаратты алу үшін осы құжаттың 3.1-тармағында көзделген кез келген тәсілмен Кредитормен өзара әрекеттесу;
- толық өтеген кезде Кредитор алдында берешегі жоқ екендігі туралы анықтама алу үшін мемлекеттік кредиттік бюроға/Бірінші кредиттік бюро» ЖШС-не және (немесе) Несие берушіге хабарласу;
- аудио және (немесе) бейнежабдықтарды пайдалана отырып, Кредитордың қызметкерлерімен өзара іс-қимыл процесін дербес жазып алады;
- Кредиторға аталған шарт бойынша мiндеттемелердi орындауға байланысты қарыз шартының талаптарын өзгерту туралы өтiнiшпен осындай өтiнiш беру себептерiн дәлелдей отырып өтiнiш жасауға;
- Қазақстан Республикасының заңдарында және өзге де заңдарында көзделген өзге де құқықтарға ие болады.
3.5.2. Борышкер міндетті:
- тұрғылықты жерінің өзгергені, атының, әкесінің атының өзгергені (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тегі, жеке басын куәландыратын құжаттардың ауыстырылғаны (мерзімі өткен немесе жоғалған жағдайда), байланысыңыздың өзгергені туралы несие берушіге хабарлау олармен (оны) қарым-қатынас жасау үшін пайдаланылатын ақпарат және олармен (оны) Кредитордың қарым-қатынасы мен өзара әрекеттесу әдісі;
- Кредитордың талабы бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берешекті өтеу үшін өндіріп алуға болатын кірістер мен шығыстардың деңгейі, тұрғылықты жері, мүліктің болуы туралы шынайы ақпаратты ашуға;
он бес жұмыс күні ішінде Кредитор ұсынған қарызды өтеу шарттарын қарастырып, өз шешіміңіз туралы Кредиторға хабарлаңыз.
4. Коллекторлық агенттіктермен өзара әрекеттесу стандарттары Кредитор Заң талаптарына сәйкес тек қана коллекторлық агенттіктердің тізіліміне енгізілген ұйымдармен өзара іс-қимыл жасауға құқылы.
Қарызды өндіріп алу бойынша сотқа дейінгі жұмыстардың салалық стандарттары (.pdf)